"Etter mitt ringe syn skal vi vere glade for ein avtale i Nord-Irland.
Det er leit å sjå at båe sidene les avtalen som Fanden les Bibelen, og
>freistar å finne støtte i han til sine mål (sjå Gerry Adams' kommentar i
>dagens KK), men det er vel ikkje anna å vente."
Kva meiner du med dette? Eg er forsovidt samd i at den avtala som ligg på
bordet, sannsynlegvis
er det beste som kunde nåast ved tingingar no. Men innhaldet er uklårt - og
det ber som PMJ skriv
i KK mest preg av å vera ein dagsorden meir enn ei avtale med klårt innhald.
Men har ikkje Sinn Fein eller unionistane for den del lov til å vera
misnøgde med delar av avtala???
David Trimble har sett det politiske livet sitt på spel for å få det største
unionistpartiet med på avtala.
Det er liten tvil om at Gerry Adams og Martin McGuinness i SF i røynda vil
argumentera for at republikanarane
skal akseptera avtala. Kva meir krev du? Skal Adams gå ut med at han synst
det er flott at det er fleirtalet
innanfor grensene av det okkuperte Nord-Irland som skal avgjera kor lenge
unionen mellom Nord-Irland og Storbritannia
skal halda fram? Skal han tvingast til å gå på kne og seia at han synst det
er er flott at den irske grunnlova
skal justera ned det territorielle kravet på Nord-Irland til å verta eit
fromt politisk ynskje?
Det er faktisk beint fram urimeleg å rekna med anna enn at politiske
leidarar prøver å tolka ein avtaleskipnad
dei har vore med på å tinga fram som eit framsteg i høve til dei politiske
måla dei har sett seg. For Sinn Fein sin
del har leiinga jamvle vore sopass atterhalden at ho har sagt at ho trur at
avtala skapar ein ny politisk røyndom
- men ikkje nødvendigvis ein som er i samsvar med dei politiske programma
deira. Det er det den vidare politiske kampen
som vil avgjera.
Tolkinga di av at båe sidene les avtala som fanden les bibelen er heilt
ute på vidotta når det gjeld hovudstraum-
draga i dei tre vikstigaste politiske partia i Nord-Irland, UUP, SDLP og
Sinn Fein.
Og kva meiner du med den fylgjande formuleringa?
"Eg synest i alle høve at KK kunne ta ei mindre sekterisk line. Let
>bygones be bygones, heiter det. How about it, PMJ?"
Korleis definerer du ei sekterisk line i denne saka, og på kva måte køyrer
KK ei sekterisk line i høve til denna avtala?
- Ved å referera til kløyvingar og motvilje innanfor fleire viktuge parti?
Skal det kanhenda tildekkjast slik at berre dei
reservasjonslaust servile tilhengjarane skal koma til orde - på den måten
fekk jo dei fredselskande sin politisk korrekte
plass i framstillinga, sjølv om framstillinga sjølv ville vera grunnfalsk.
Det ville vera som å skriva den politiske historia
frå mellomkrigstidas Storbritannia med like mange kvinnelege sentrale
aktørar som mannlege ut frå ynsket om å vera kvinnepolitisk
korrekt. Historieforfalsking ville det vera i alle fall. Som historikar har
eg arbeidd med spørsmål knytte til konfliktane i Nord-Irland i fleire år. Mi
vurdering er at Peter M. Johansen er den einaste norske journalisten som
skriv opplysande og lærerikt om konfliktane. So kva er grunnlaget for desse
påstandane Aarbakke?
Og so kjem rosinen i pylsa. Sjølve løysinga på dei nasjonale problema i Irland.
"Den einaste måten å løyse det nasjonale spørsmålet er ved å gjere det
>irrelevant! Det vil seie like politiske, økonomiske og religiøse rettar
>til alle. Punktum. Og totalforbud mot historiske marsjar."
Gjera det nasjonale spursmålet irrelevant ???? Det kan vel berre gjerast ved
større identitetsbyggjande prosjekt som t.d.
EU. Fær me heilevaska folket til å tru på den autoriserte EU-utgåva av soga
og av samtida vil ingen vera opptekne av nasjonal identifikasjon.
Det inneber forsovidt ei "løysing" av det nasjonale spursmålet - men ligg
samstundes fårleg nære ei endlosung (orsak fekk ikkje upp
tysk Ø på tastaturet...). Det er flott med like rettar politisk, økonomisk
og religiøst - men skal detta ogso femna om retten til
å definera seg som irsk (eller britisk) eller er dette dei einaste politiske
rettane som den opplyste og demokratiske "venstresida"
ikkje vil tillata?
Og so totalforbod imot historiske marsjar då - utruleg! Eg trudde du var
for ei fredeleg utvikling i Irland. Det einaste som
er sikkert med eit slikt demokratisk forbod er at helvete er laus i
Nord-Irland på under ei veke. Tenk deg om då mann. Har du tenkt å gjera
det gjensidig utelukkande å halda oppe unionisttradisjonane på den eine sida
og det å arbeida fram politiske samarbeidsløysingar med nasjonalistane på
den andre sida? Og so demokratisk som det vil vera å gjennomføra eit
konsekvent forbod imot t.d. protestmarsjar til minne om
Bloody Sunday i Derry eller til minne om gode protestantiske brør som fall
på britisk side under fyrste verdskrigen. Sjølvsagt er eg ikkje tilhengjar
av at lojalistiske bøllar trakasserer livskiten ut or vitskremde
nasjonalistar med bandittferder gjennom bustadområda deira.
Men totalforbod imot historiske marsjar er einast brukande som alternativ
til ei fredeleg utvikling...
Og so om irsk samling
"Eit sameint Irland trur eg berre EU kan gjere mogleg (av di skilnadene
>forsvinn, og nord og syd for grensa blir like)
>Og eg stemde Nei.
>Verda er ikkje enkel."
Nei, men ho er heller ikkje alltid so vandsleg som Aarbakke vil ha det til.
No er faktisk Irland nord og sud om grensa nokso like. Det er tale om ulike
kyrkjer rett nok - men du trur vel ikkje på det klassiske Dagblad-skvaldret
om protestantar imot katolikkar??? Det er tradisjonelle
moralske og etiske synsmåtar (som er svært like på båe sidene av dei
religiøse skilja) som rår grunnen i Irland. Framstillinga av katolikkane som
myrkemenn og protestantane som liberale og opplyste krefter er grunnfalsk.
Ho tek mellom anna ikkje høgd for at presbyterianismen i skotsk
tradisjon (i ulike variantar) er ei dominerande kraft i Nord-Irsk
protestantisme - og i dei krinsane er dei jammen ikkje mindre etisk og
moralsk tradisjonalistisk enn mellom katolikkane.
Dessutan skjer det noko med demografien for tida. Nasjonalistane utgjer
fleire og fleire prosent av folket innanfor Nord-Irland. Eg tippar
at neste folketeljing på andre sida av tusenårsskiftet vil syna at dei har
passert 45%. Og det sentrale unionistargumentet om at republikken
er ei underutvikla sumpmyr fell no i stavar ettersom den irske kapitalismen
veks og blømar meir enn dei fleste andre vestlege "kapitalismar".
Difor er det ikkje lenge føre voner om store profittar vil lokka delar av
den unionistiske eliten til å ynskja eit tettare samarbeid med republikken.
Og so har unionen veikare støtte i Storbritannia enn nokon gong tidlegare,
og Unionismen er no fragmentert i to store og fleire
små parti med tildels ulike syn på framtida. Og fokuset på indre
demokratisering og like rettar internt i Nord-Irland vil underminera alle
voner om å styra N-I vidare som eit unionistisk fåmannsvelde. Dette er
prosessar som gjev opningar for Sinn Fein - ingen garantiar, men opningar.
Og eg skammar meg ikkje for å skriva at utan trugsmålet om valdsbruk ved
sidan av den politiske kampen hadde partiet aldri kome
dit det er i dag - i sentrum for internasjonal interesse for konfliktane i
Irland.
Elles meiner eg at berre irane sjølv kan gjera irsk samling mogeleg. EU
har knappast vore noko drivkraft. I den historiske perioden EU
har prata meg høgast sigarføring om nedbygging av grensene - har grensa
gjennom Irland vore den einaste indre grensa som har vorte bygd opp.
No trur eg ikkje anna enn at EU vil stilla seg bak den avtaleskipnaden som
no har kome, og at dei sikkert vil kasta nokre milliardar etter
irane som løn for å vera snille med kvarandre og med britane - men at dei er
viktige aktørar i spelet - nei det er dei ikkje. Det er det irane sjølv,
britane og amerikanarane som er.
Sjølv trur eg republikanarane gjer rett i å arbeida med avtala og utnytta
ho for det ho er verdt og flagga høgt og tydeleg det dei er misnøgde med. At
det skulle vera forkasteleg politisk er over min forstand. At mange av dei
andre politiske pakkeløysingane Aarbakke tek til orde for er bak mål er
derimot innanfor rekkevidda av min forstand å finna ut. So kva seier du
Aarbakke - tek du opp hansken?
Og endå ein gong må eg etter å ha lese innlegg på KK-forum prisa meg
lukkeleg over å ikkje tilhøyra den sokalla venstresida.
Med helsing
Roar Madsen
Roar Madsen
Historisk Institutt - NTNU
7055 DRAGVOLL
Telefon/phone + 73 59 81 15
Faks/fax + 73 59 64 41