Jon Ivar Skullerud freistar klårgjera - men lukkast berre eit stykke på veg.
Og eg trur det er avdi han ramsar opp "mordapologetar" litt i hytt og pine.
Når det gjeld han/dei som drap Fortuyn, er dei borgarar i eit fredeleg land.
Dei har borgarrettar, trykkefridom, organisasjonsfridom og er i all houvdsak
trygge mot vilkårleg vald og forfylgjing. Når folk i denne situasjonen -
verdas øvre middelklasse - byrjar bruka politiske drap, er det utilgjeveleg
brutalisering som berre hatideologane er tente med. Og det er i prinsippet
det same om dei drep Le Pen eller Kristin Halvorsen: Handlinga er langt meir
avskyeleg enn det offeret dei meiner fortener å døy. Eg ville gått i
demonstrasjonstog i protest mot eit politisk drap på Carl I Hagen - sjølv om
eg ikkje likar mannen.
Men eg meiner Skullerud rotar til diskusjonen når han skriv
"Å ikke ta avstand fra Hamas og al-Aqsa-brigadene (samt ETA m.fl.) er
jevngodt med USAs støtte til Saddam Hussein og Taliban. Jævlene er ok
så lenge de er våre jævler".
For det første impliserer han at du støttar dei du ikkje tek avstand frå. Og
slik er det jo ikkje. Det er ikkje alt for mange folk og rørsler i verda eg
kan tenkja meg å stø. Og heller ikkje så alt for mange eg tek avstand frå.
Og mellom desse to ytterpunkta er det mange som eg har større avstand til.
Dette gjeld mellom anna Hamas og al-Aqsabrigadene. Og eg godtek ikkje ein
"den som ikkje er med, er mot"-logikk.
I tillegg kjem problemet når du nektar ei gruppe kollektivt slike
grunnleggjande rettar som rett til liv, fridom og eigedom. Når du på etnisk
grunnlag tek frå ei gruppe grunnleggjande rettar. Og her er Palestina
spesielt: Kossovoalbanarane hadde røysterett i Serbia, hadde rett til
eigedom, og kunne ikkje utan vidare skytast ned. Noko lang historie med
kollektiv avstraffing var det heller ikkje.
Sjølvsagt kan vi seia at alle menneskeliv er umistelege - men vi veit jo
godt at det i ein del samanhengar berre blir prat. Nokre hundre tusen
menneskeliv i Rwanda er ikkje umistelege - vi anstrenger oss berre so
passeleg for å redda liv i slike høve. For ein norsk utanriksminister vil
slike massedrap stå lågt på ei prioriteringsliste. I slike samanhengar
meiner eg det er handlingane, ikkje orda, som fortel sanninga. Og
handlingane fortel av nokre liv er lite verdt. Gjennom historia vil vi òg
finna nok døme på at menneskeliv har nokså skiftande verdi. Sit du i den
sovjetiske generalstaben i 1942, er ti tusen her og ti tusen der en del av
innsatsen du må leggja i potten. Også her blir det meiningslaust å snakka om
at alle liv er umistelege.
Faktisk og nøkternt skildra meiner eg det er lett å prova at palestinske liv
er lite verdt. Dei er ikkje utsette for industrielle massedrap: Israel har
god tid. Dei riv eit par hus kvar dag, øydelegg nokre oliventre innimellom,
stel litt meir jord, og skyt ned nokre tenåringar om det trengst. Om det
kjem rakettar inn i Galilea frå Libanon, bombar dei i stykker nokre tital i
ein eller annan flyktningeleir. Summen er likevel eit bilete av eit folk
utan grunnleggjande tryggleik og verdi.
Då står du snart i ei stode der fordømingar blir meiningslause. Avdi folk
utan grunnleggjande rettar ikkje er bunde av same samunnskontrakt som oss.
Fordømer du han som drap 15 i Tel Aviv i går? For seint - du fordømer i
tilfelle nokre posar med innvollar, og nokre armar og føter. Det er ikkje
nokon der. Fordøminga har mista adressaten - og tener berre til moralsk
sjølvoppstiving. Og før han gjekk i lufta - var han alt ein av jordas
fordømte. Eg synest den politiske retorikken blir meiningslaus og løgnaktig
i denne stoda. Nett som når VG i dag skriv om "Fredshåp i ruiner" - kva
fanden låg det slags fredsvon i at Sharon og Bush skulle møtast?
Spørsmålet blir altså: Skal folk utan grunnleggjande menneskerettar
respektera andre sine menneskerettar? Eller har den som held på å svelta i
hel lov til å slå i hel for eit måltid mat?
This archive was generated by hypermail 2.1.2 : 11-07-02 MET DST